Un lugar sen memoria

Jack Kerouac recopilou os seus soños no libro Book of Dreams (1961). Eu non me podo comparar con el e con esa maneira tan fluída de contar as cousas pero esta noite tiven un soño do máis estrano. Vivía eu feliz na mexicana illa de Cozumel nunha fermosa casa con vistas ao mar. Sopraba unha suave brisa caribeña e todo era paz e tranquilidade.

Este soño trouxo logo á miña memoria unha escena dun filme que eu estimo moito: Cadea perpetua (The Shawshank Redemption, 1994). Andy Dufresne (Tim Robbins), o protagonista, despois de fuxir habilmente do cárcere por un longo túnel excavado con paciencia infinita durante moitos anos, decide emprender unha nova vida nun pequeno pobo mexicano bañado polo Pacífico, Zihuatanejo. Desde alí escríbelle ao seu amigo Red (Morgan Freeman) para invitalo a que vaia vivir con el.

Andy: Sabes o que din os mexicanos sobre o Pacífico?

Red: Non.

Andy: Din que non ten memoria. Aí é onde quero vivir o resto da miña vida. Un lugar cálido sen memoria.

(Na imaxe un dos últimos planos do filme de Frank Darabont)

O soño profético do rei

Trato de aproveitar estes últimos días de vacacións para ler algúns vellos libros e preparar novas viaxes antes da volta ás aulas. Ler é, ao final, emprender un camiño sen máis bagaxe que o desexo de ser seducido polas palabras.

O episodio do sonho profético de Manuel I, o Venturoso, rei de Portugal é un deses que seducen. É un dos máis fermosos do poema Os Lusíadas e chama poderosamente a atención pola súa beleza e fantástica alegoría. Unha noite aparécenselle ao rei os ríos Indo e Ganges que profetizan as grandes conquistas portuguesas que están por vir. Cando o monarca acorda decide reunir os seus conselleiros e preparar a longa viaxe á terra das especias.

Manuel I (1495-1521) foi quen encomendou a Vasco da Gama a tarefa de alcanzar a India ultrapassando o cabo de Boa Esperanza. O Gama partiu en xullo de 1497 e a súa fazaña é o fío deste magnífico poema do que xa teño falado.

Eu sou o ilustre Ganges, que na terra

Celeste tenho o berço verdadeiro;

Estoutro é o Indo, Rei, que, nesta serra

Que vês, seu nacimento tem primeiro.

Custar-te-emos, contudo, dura guerra;

Mas, insistindo tu, por derradeiro,

Com não vistas vitórias, sem receio

A quantas gentes vês porás o freio.»

Não disse mais o Rio ilustre e santo,

Mas ambos desparecem num momento.

Acorda Emanuel cum novo espanto

E grande alteração de pensamento.

Estendeu nisto Febo o claro manto

Pelo escuro Hemisperio sonolento;

Veio a manhã no céu pintando as cores

De pudibunda rosa e roxas flores.

Chama o Rei os senhores a conselho

E propõe-lhe as figuras da visão;

As palavras lhe diz do santo velho,

Que a todos foram grande admiração.

Determinam o náutico aparelho,

Pera que, com sublime coração,

Vá a gente que mandar cortando os mares,

A buscar novos climas, novos ares.

Luis de Camões: Os Lusíadas, Canto IV (74-76)

(Na imaxe, estatua erixida en memoria de Manuel I no Castelo de S. Jorge de Lisboa)