Arturo Vázquez Núñez

O pasado día 2 de marzo cumpriuse o centenario da morte de Arturo Vázquez Núñez, outra importante figura do Ourense de finais do século XIX do que, sen embargo, non se sabe demasiado e que paga a pena coñecer.

Arturo Vázquez Núñez nacera o 15 de novembro de 1852. Pertencía á xeración de Lamas Carvajal (1849) e de Curros Enríquez (1851), cos que mantivo estreita relación. Formaba parte ademais da tertulia do Museo xunto a Marcelo Macías, Benito Fernández Alonso, Martínez Sueiro e outros.

No Boletín da Comisión Provincial de Monumentos Históricos e Artísticos de Ourense publicou a maioría dos seus numerosos traballos sobre arqueoloxía e historia: La arquitectura cristiana en la provincia de Orense durante el periodo medieval, Fuero de Allariz, Efemérides de Galicia, La ex-colegiata de Junquera de Ambía, Iglesia y Convento de San Francisco de Orense, etc.

Segundo recolle Marcos Valcárcel en "Ourense, universo literario", Carlos Casares opinaba que o papel de Vázquez Núñez fora decisivo na formación intelectual dos futuros compoñentes da Xeración Nós.

En novembro de 1952, cando se cumpría o centenario do seu nacemento publicaba José Fernández Gallego un artigo en La Región lembrando a súa memoria e recordando a bibliofilia de Vázquez Núñez:

"Su amor a Orense le mantuvo siempre entre nosotros, metido en su casita de la calle de San Fernando, rodeado de libros, no tantos como escogidos, abundando, aparte los de Arqueología e Historia, los de Literatura francesa y portuguesa, que conocía a fondo."

.

Fernández Gallego, un dos máis curiosos investigadores do Ourense do século XX, sinalaba ademais que Vázquez Núñez fora cronista do Concello de Ourense e mesmo tenente de alcalde. Tamén destacou a súa faceta xornalística en El Heraldo Gallego, fundado por Lamas Carvajal en 1874. Non so escribiu ensaios históricos e arqueolóxicos senón que tamén se adentrou no terreo da poesía con obras que se recollerían no volume Venus y Momo. Foi tamén membro fundador da Real Academia Galega aínda que por moi pouco tempo.

.

Vázquez Núñez estudara Medicina en Santiago pero abandonou os estudos en 1871. Ao ano seguinte pasou a traballar coma oficial no Ministerio de Graza e Xustiza sendo ministro o galego Montero Ríos. De volta en Ourense, en 1887 incorpórase ao claustro do Instituto coma profesor de francés até 1891.

.

Xosé Ramón Fernández Oxea, máis coñecido por Ben-Cho-Shey, do que xa temos falado, pronunciou no mesmo mes de novembro de 1952 unha conferencia en lembranza de Vázquez Núñez no Centro Galego de Madrid. Falou en galego, o cal era excepcional e indica ben ás claras o firme compromiso de Ben-Cho-Shey para coa nosa lingua:

.

"Toda a súa vida foi un constante labourar a prol de Galicia, pra descobrila e dala a coñecer a propios e alleos, culcando nos arquivos, revolvendo nas bibliotecas, e caneando polos camiños a precura de monumentos que estudiar ou de tesouros que asoellar en prove da historia e da cultura da nosa terra."

.

Arturo Vázquez Núñez morreu sen chegar a cumprir os 55 anos de idade. Como dato curioso hai que sinalar que un dos seus máis próximos, Valentín Lamas Carvajal, morrera o ano anterior con tan so 56 anos. Con eles dous desaparecían dous dos persoeiros máis relevantes do final de século en Ourense.