O mago das imaxes

Do cinema antigo é máis o que se perdeu que o que se conserva. O que coñecemos, por tanto, é tan só a punta dun grande iceberg. Por iso é fantástico ler noticias coma a publicada o pasado venres. A finais de agosto a Filmoteca de Cataluña descubriu nos seus arquivos catro filmes breves do cineasta francés Georges Méliès (1861-1938). Levaban cen anos gardados nunha caixa. Trátase de copias para exhibir íntegras e orixinais: Evocation spirite (1899), La pyramide de Triboulet (1899), L'artiste et le mannequin (1900) e Éruptio volcanique à la Martinique (1902). Os filmes restaurados han ser proxectados o próximo día 4 na inauguración do Festival de Cinema de Sitges.

Georges Méliès ocupa un lugar máis que destacado na historia do cinema. Foi el o primeiro en comprender que o cinematógrafo dos irmáns Lumière podería servir para algo máis que para tomar vistas de cidades e desfiles militares. Despois de ficar abraiado na primeira sesión pública do novo invento en decembro de 1895 desexou mercar un aparato para incorporalo ao seu espectáculo do Teatro Robert-Houdin, o templo parisino da prestidixitación. Pero o pai dos Lumière negouse. Méliès non se resignou e acabou adquirindo un aparello inglés moi similar.

Entón fundou a súa produtora, Star Films, e abriu o seu estudo cinematográfico en Montreuil. Moi pronto comezou a introducir trucos teatrais nas filmacións sendo sen dúbida o seu favorito o da desaparición mediante a interrupción da toma e a modificación da escena.

O cinema fantástico naceu da súa man. Tivo un grande éxito comercial durante un tempo, mesmo nos Estados Unidos. Pero rematou arruinado e a cargo dunha pequena tenda de xoguetes na estación parisina de Montparnasse. O seu filme máis coñecido é Voyage dans la lune (1902) e o fotograma do obús impactando no ollo da lúa é unha das máis recoñecidas iconas da historia da sétima arte.

A estrada de Kerouac

O pasado día 5 de setembro celebrouse o 50 aniversario da publicación dunha das novelas máis influintes do século XX. Falamos de On the road (No camiño), de Jack Kerouac (1922-1969), un dos membros máis destacados da Beat Generation xunto a Allen Ginsberg e William S. Burroughs.

On the road é xa un clásico. Nos meus tempos universitarios aínda era un texto de culto, a metáfora da liberdade e da aventura. Creo que o segue sendo. Non sorprende entón que moitos fanáticos da novela se decidisen a seguir os pasos do seu protagonista Sal Paradise (no que se agocha o mesmo Kerouac) a través da famosa ruta 66 que atravesa os Estados Unidos. Eu mesmo cando o lin merquei un mapa para guiarme por aquela xeografía de New Jersey, Illinois e California. Ten a novela algo de epopeia, de liberación e de odisea. A simplísima forma de escribir de Kerouac, que el mesmo denominou 'prosa espontánea', non fai da novela unha xoia literaria strictus sensu, mas aquí o que trascende é o significado e o mito. O mesmo rolo de papel continuo no que Jack escribiu apresuradamente a novela en tan so tres semanas convertiuse en fetiche.

A rede está chea de recursos e sitios sobre Jack Kerouac, de orixe francófona. Reedítanse cada ano as súas obras tanto en prosa como en verso. Atreveuse mesmo co haiku pois non distinguía a prosa do verso. Amaba o jazz de Charlie Parker. Todo adolescente e non tanto debería ler algunha vez a Jack Kerouac.

''So in America when the sun goes down and I sit on the old broken-down river pier watching the long, long skies over New Jersey and sense all that raw land that rolls in one unbelievable huge bulge over to the West Coast, and all that road going, all the people dreaming in the immensity of it, and in Iowa I know by now the children must be crying in the land where they let children cry, and tonight the stars'll be out, and don't you know that God is Pooh Bear? the evening star must be drooping and shedding her sparkler dims on the prairie, which is just before the coming of complete night that blesses the earth, darkens all rivers, cups the peaks and folds the final shore in, and nobody, nobody knows what's going to happen to anybody besides the forlorn rags of growing old, I think of Dean Moriarty, I even think of Old Dean Moriarty the father we never found, I think of Dean Moriarty.''

Jack Kerouac: On the Road, 1957