5 ago 2009

Os monicreques falan checo


Hai uns días recibín por correo un libriño vello e amarelado sobre o cineasta checo Jiri Trnka, de quen xa escribín algo hai meses. Foi fácil adiviñar o artífice do envío. Trátase dunha monografía publicada pola Filmoteca Nacional no ano 1965 e escrita por Carlos Fernández Cuenca, director da institución desde o seu inicio en 1953 até o ano 1970.

Nun moi interesante prólogo, o autor repasaba o panorama histórico do cinema de animación e salientaba a súa riqueza e variedade, laiándose tamén do seu descoñecemento por parte da maioría do público español. Citaba a figuras coma Emile Cohl, o inventor dos debuxos animados, e o aragonés Segundo de Chomón, inxenioso precursor dos trucos cinematográficos. Tamén destacaba a Vladislav Starevich, George Pal, Aleksandr Ptushko, Karel Dodal, Hermina Tyrlova, Karel Zeman e moitos outros, entre os que, sen embargo, emerxe a figura de Trnka, "uno de los pocos grandes poetas que ha dado el cine", en palabras de Fernández Cuenca.

As razóns do innumerable grupo de artistas checos dedicados ao cinema de animación parece provir da tradición popular do teatro de marionetas, que ademais desempeñou un papel fundamental na defensa da cultura e da lingua checas:


La historia de los numerosos teatritos de marionetas que en la futura Checoslovaquia actuaban desde el siglo XVII por pueblos y aldeas constituye un singular fermento de nacionalismo, que durante la dominación austríaca, prolongada hasta el final de la primera gran guerra, mantenía por el apego a las formas y normas populares una clara resistencia pasiva; no escaseaban, en consecuencia, los conflictos de estos ingeniosos artesanos, sus hábiles manipuladores, con las autoridades extranjeras. Frente al idioma alemán impuesto y que era el único oficialmente admitido en los escenarios, los teatros de marionetas marcaban la excepción sirviéndose de la lengua checa, por lo cual la mantenían viva y actuante.

Obrigado polo libro, caro pai.

No hay comentarios: