18 oct 2008

A patria é a xustiza


Remata hoxe Manuel Rivas o seu artigo en El País, en alusión aos políticos alporizados pola decisión do xuíz Baltasar Garzón de iniciar unha causa contra o franquismo, cunha frase concluínte: "Mi patria es la justicia". Esa expresión ten ecos doutro tempo, de hai máis de cento dez anos para sermos máis exactos.
Emile Zola (1840-1902), o escritor francés de orixe italiana, célebre polas súas novelas da familia Rougon-Macquart, deu un paso ao frente e convertiuse probablemente no primeiro intelectual comprometido do noso tempo. A historia fixo correr ríos de tinta e é ben coñecida. O oficial francés de orixe xudea Alfred Dreyfus fora acusado de espionaxe a favor dos grandes inimigos do país, os alemáns. A acusación, falsa como logo se demostraría grazas entre outros a Zola, serviu para catalizar as forzas sociais e políticas máis reaccionarias de Francia. O profundo antisemitismo e un sentido exclusivamente militar da patria e da xustiza impedían a revisión do caso. A lóxica de estado non contemplaba recoñecer un erro aínda que ese erro tivese consecuencias tráxicas para un home honesto e para a súa familia.
O 13 de xaneiro de 1898 Zola publica no xornal L'Aurore unha longa carta titulada J'Accuse (Eu acuso) e dirixida ao presidente da República que se convertirá nun clásico do xornalismo. Este texto, de obrigada lectura para estudantes e amantes da prensa libre, contén expresións dunha contundencia moi actual:

"O meu deber é falar, non quero convertirme en cómplice."

"A miña única preocupación é a luz, en nome da humanidade que tanto ten sofrido e que ten dereito á felicidade. A miña ardente protesta non é máis que o berro que me sae da alma. Que se atrevan a levarme á Sala do Criminal e que a investigación se leve a cabo a plena luz do día!"



(Na imaxe superior a portada do diario L'Aurore coa carta de Zola. Abaixo, o capitán Alfred Dreyfus).


No hay comentarios: