Os Cantos de Leopardi

Na nosa Iberia non sempre se entende ben o fatigoso camiño que os diversos pobos italianos tiveron que percorrer cara á súa definitiva unificación no século XIX. Italia é o froito dunha vontade compartida e dun desexo labrado durante séculos. Dúas penínsulas, a Ibérica e a Itálica, con moitas cousas en común pero con historias ben diferentes.

O poeta Giacomo Leopardi (1798-1837) inicia os seus famosos Cantos cunha oda patriótica que conserva aínda unha sentida nostalxia chea de pesimismo. Reproducimos a primeira estrofa e a nosa propia tradución:

All'Italia
O patria mia, vedo le mura e gli archi
E le colonne e i simulacri e l'erme
Torri degli avi nostri,
Ma la gloria non vedo,
Non vedo il lauro e il ferro ond'eran carchi
I nostri padri antichi. Or fatta inerme,
Nuda la fronte e nudo il petto mostri.
Oimè quante ferite,
Che lividor, che sangue! oh qual ti veggio,
Formosissima donna! Io chiedo al cielo
E al mondo: dite, dite;
Chi la ridusse a tale? E questo è peggio,
Che di catene ha carche ambe le braccia;
Sì che sparte le chiome e senza velo
Siede in terra negletta e sconsolata,
Nascondendo la faccia
Tra le ginocchia, e piange.
Piangi, che ben hai donde, Italia mia,
Le genti a vincer nata
E nella fausta sorte e nella ria.

(A Italia
Oh patria miña!, vexo os muros e os arcos,
E as columnas e os simulacros e as ermas
Torres dos nosos devanceiros,
Mais a gloria non a vexo,
Nin vexo o loureiro nin o ferro que antes cinguían
Aos nosos vellos pais. Inerme,
Agora amosas a fronte e o peito nus.
Ai de min, canta ferida!
Que lividez, que sangue! Oh así que te vexo,
Belísima señora! Ao ceo clamo
E ao mundo: dicídeme,
Quen a reduciu a tal? Peor é isto,
Que cadeas lle oprimen os dous brazos;
O cabelo en desorde e sen velo,
Abatida pola terra, e inconsolable,
Escondendo a face
Nos xeonllos, chora.
Chora, que hai razón, Italia miña,
pobo para vencer nado
na boa fortuna e mais na adversa.)

Leopardi naceu en Recanati, na actual rexión de Marche, no seo dunha familia aristocrática. A súa precocidade foi asombrosa pois traduciu a Homero, Virxilio e Horacio na súa adolescencia e comezou entón a compoñer os seus primeiros versos e ensaios filolóxicos. O tono de toda a súa obra poética é, sobre todo, pesimista, sen esperanzas. Aínda así viviu as súas historias de amor idealizado e ese fervor pola patria conseguiu facelo vibrar durante un tempo. Pero vencerá o fondo pesimismo até o punto de desexar a sorte dos que están mortos.