25 ene 2011

Cortesía ou obriga


Quixera agora, pasada xa unha semana desde o polémico asunto da liberdade de uso das linguas no Senado, manifestar as miñas impresións sobre unha noticia que serviu para amosar unha vez máis cómo este país se resiste a recoñecer a súa pluralidade lingüística e cómo os acenos de rexeitamento amosan a súa face máis intransixente.

Sinceiramente, os que rexeitan a posibilidade de que cada senador elixa a lingua que prefira para falar á cámara e aos cidadáns por razóns de gasto, cando este representa menos do 1 por cento do presuposto do Senado, non poden ser moi tidos en conta se ese afán fiscalizador do gasto público non se trasladara a outras áreas semellantes como a promoción do castelán no mundo, as subvencións aos partidos políticos, fundacións afíns, confesións relixiosas, etc. etc.

Os fundamentos da oposición son claramente ideolóxicos. Para eles é vital manter o que teño chamado a sintaxe subordinada da nosa lingua. É máis, consideran iso o alicerce do país. Falan de que o castelán é a única lingua na que todos os españois podemos entendernos e iso, como demostrou o profesor madrileño Moreno Cabrera, é totalmente falso. Se miña avoa que era galegofalante todo o día podía entender a un castelán sen ter ido case á escola non entendo como é posible que un castelanfalante ilustrado, con carreiras varias e no século XXI non sexa capaz de entender, sen necesidade de intérprete ningún, a fala da miña querida avoa, que en paz estea. En realidade si que o entendo: son os prexuízos.

Os galegos, quizais por un complexo perenne de inferioridade, sempre fomos moi rápidos ao cambiar a nosa lingua en función do interlocutor, sobre todo se ese interlocutor falaba en castelán. É unha norma de cortesía aprendida desde pequenos que quizais teña tamén que ver con ese non querer molestar, non ofender e, no fondo, co desexo de ser aceptado polos que de verdade mandan.

Pois semella que iso que sempre pensamos que era unha cortesía non era entendido así por eles, os monolingües en castelán. Para eles cambiar a lingua pola "lingua común", por casualidade a deles, é a nosa obriga e agora moitos síntense indignados pola desfachatez de que lles falemos na nosa lingua rústica, local e pechada. Non o saben, pero os pechados son eles.

Agóchanse neste feito actitudes moi pouco tolerantes entre moitísimos españois (digo moitísimos polo numeroso das reaccións furibundas manifestadas nas diversas redes sociais, comentarios en xornais, tertulias e conversas). Despois de oito séculos de "convivencia" lingüística en Iberia é unha verdadeira mágoa que non nacera aínda unha xeración capaz de comprender o máis básico das outras linguas peninsulares. A cousa é aínda peor: nese tempo aínda non naceu unha soa xeración que superase os prexuízos contra as linguas diferentes á súa, sobre todo cando esta é o castelán. Eses prexuízos hérdanse de xeración en xeración sen que nada cambie.

Quizais chegue o día en que todo isto suceda. Entón lembraremos o alporizamento de xaneiro do ano 2011 como un capítulo máis da historia dun país que non quería mirarse no espello por medo a que a imaxe fose demasiado real.

1 comentario:

pepe.paz.rodriguez@gmail.com dijo...

Estimado Filho David :
Concordo plenamente com o teu lindo comentârio. Ademais lembras com carinho à tua avoa, que era minha mãe. E que sempre, e unicamente, utilizou o galego para exprimir-se. Embora entender, que não falar, o castelhano. É um absurdo estar em contra dos idiomas. Todos são importantes, mas o que está ligado à afectividade e os sentimentos é o que usava a mãe quando tinha a criança no seu colo. O próximo dia 21 do actual mes é o Dia internacional da lingua materna. Foi precisamente por Bangladesh porque se criou este dia a nível mundial. No 1971 a loita pola independência do Paquistam ocidental, foi provocada esencialmente por causa do idioma e houve vários mártires por este tema. O outro dia em Daca, na Bangla Akademi, a petição do seu director, teve que procurar vários poemas sobre a lingua materna para um livro que iam publicar de imediato. Entreguei o de Celso Emílio Deitado fronte ao mar e vários de Manuel Maria. Um professor de castelhano fez de tradutor ao Bangla, pois hão ser publicados no original e no lindo idioma de Bengala. Um abraço de teu pai desde Santiniketon-BengalaÍndia.