Non se me ocorre mellor maneira de facer a miña particular lembranza de Miguel Servet, sabio nacido nunha pequena aldea de Huesca hai hoxe xusto cinco séculos, que recuperar da miña humilde biblioteca unha das obras máis prezadas do meu admirado Stefan Zweig. É a que leva por título Castellio contra Calvino, conciencia contra violencia (Acantilado, 2003). Esta marabilla contén para min as palabras máis valiosas escritas xamais por Zweig en defensa da liberdade de conciencia e contra todas as tiranías e dictaduras.
As primeiras descricións que Zweig fai de Servet non son, sen embargo, precisamente eloxiosas do carácter do aragonés:
En este hombre singular los talentos se mezclan de modo muy diverso, aunque sin un orden afortunado: un intelecto enérgico, despierto, curioso y tenaz, pero que con luz muy tenue divaga de un problema a otro; un genuino deseo de encontrar la verdad, aunque incapacitado para la transparencia creativa. Francotirador a un tiempo en la filosofía, la medicina y la teología, este espíritu fáustico no encaja plenamente en ninguna ciencia, aunque en todas se inmiscuye. Deslumbrante de cuando en cuando en alguna de sus audaces observaciones, con sus irreflexivas charlatanerías acaba por resultar enojoso. En cualquier caso, en el libro de sus proféticas predicciones brilla por una vez con una observación que verdaderamente abre nuevos caminos: el descubrimiento de la llamada circulación pulmonar de la sangre.
Zweig, que compara a Servet con Don Quijote tanto polo seu aspecto físico como polo seu cego idealismo, vai trazando a súa biografía chea de contratempos, soños, inquedanzas, até a súa chegada á Xenebra de Calvino onde defendeu a eliminación do dogma da Trinidade. A súa vida correrá desde entón moitísimo perigo ao ser acusado de herexe polos reformistas. Perseguido por un fanático como Calvino acabou sendo queimado na fogueira por instigación deste o 27 de outubro de 1553.
Unha carta que Calvino lle dirixe ao seu amigo Farel explica ben ás claras as súas criminais intencións:
"Servet me ha escrito recientemente y ha adjuntado a su carta un grueso volumen con sus delirios, asegurando con increíble petulancia que en él habría de leer cosas sorprendentes. Declara estar dispuesto a venir aquí, en caso de que yo lo desee... Pero no quiero pronunciarme sobre ello; pues si viniera, en tanto tenga aún algo de influencia en esta ciudad, no podría permitir que la abandonara con vida."
Hoxe é o día de Servet pero achéguense vostedes a Sebastián Castellio da man de Zweig e rescatarán do descoñecemento unha figura que non os deixará indiferentes.
(Na imaxe, a portada dunha edición arxentina do libro de Stefan Zweig datada en 1952)
As primeiras descricións que Zweig fai de Servet non son, sen embargo, precisamente eloxiosas do carácter do aragonés:
En este hombre singular los talentos se mezclan de modo muy diverso, aunque sin un orden afortunado: un intelecto enérgico, despierto, curioso y tenaz, pero que con luz muy tenue divaga de un problema a otro; un genuino deseo de encontrar la verdad, aunque incapacitado para la transparencia creativa. Francotirador a un tiempo en la filosofía, la medicina y la teología, este espíritu fáustico no encaja plenamente en ninguna ciencia, aunque en todas se inmiscuye. Deslumbrante de cuando en cuando en alguna de sus audaces observaciones, con sus irreflexivas charlatanerías acaba por resultar enojoso. En cualquier caso, en el libro de sus proféticas predicciones brilla por una vez con una observación que verdaderamente abre nuevos caminos: el descubrimiento de la llamada circulación pulmonar de la sangre.
Zweig, que compara a Servet con Don Quijote tanto polo seu aspecto físico como polo seu cego idealismo, vai trazando a súa biografía chea de contratempos, soños, inquedanzas, até a súa chegada á Xenebra de Calvino onde defendeu a eliminación do dogma da Trinidade. A súa vida correrá desde entón moitísimo perigo ao ser acusado de herexe polos reformistas. Perseguido por un fanático como Calvino acabou sendo queimado na fogueira por instigación deste o 27 de outubro de 1553.
Unha carta que Calvino lle dirixe ao seu amigo Farel explica ben ás claras as súas criminais intencións:
"Servet me ha escrito recientemente y ha adjuntado a su carta un grueso volumen con sus delirios, asegurando con increíble petulancia que en él habría de leer cosas sorprendentes. Declara estar dispuesto a venir aquí, en caso de que yo lo desee... Pero no quiero pronunciarme sobre ello; pues si viniera, en tanto tenga aún algo de influencia en esta ciudad, no podría permitir que la abandonara con vida."
Hoxe é o día de Servet pero achéguense vostedes a Sebastián Castellio da man de Zweig e rescatarán do descoñecemento unha figura que non os deixará indiferentes.
(Na imaxe, a portada dunha edición arxentina do libro de Stefan Zweig datada en 1952)
2 comentarios:
Caro David :
O outro dia no congresso Tagore de Delhi um professor bengalí chamado Chinmoy Guho falou muito do relacionamento entre Tagore e Zweig, que chegou a conhecer e eu lembrei-me muito dos teus comentários no blogue arredor do escritor germano, que falecera no Brasil. Um grande abraço de teu pai desde Santiniketon, a Morada da Paz de Tagore. José PAZ
Hay que tener en cuenta que Servet huía de la Inquisición y se encontró con unos fanáticos que acabaron con su vida.
Publicar un comentario