Tres décadas de cinema

Hai na historiografía do cinema unha evidente tendencia a dividir en décadas os diferentes períodos da evolución do feito cinematográfico (arte, industria, linguaxe, forma de ocio, creador de modelos de comportamento, etc.). Así non é raro falar dos anos trinta coma a época dourada de Hollywood e do cinema clásico narrativo (Capra, Ford, Hawks), ou dos anos oitenta coma os anos do cinema comercial dirixido á infancia e a adolescencia (Lucas, Spielberg, Scott).

Nun exercicio rápido de lembranza figuran tres datas históricas, fundamentais na evolución do cinema, que gardan certa relación cando menos numérica.

28 de xuño de 1919. Fírmase o Tratado de Versalles, sete meses despois do final da Primeira Guerra Mundial. Unha Alemaña humillada e organizada como República produce algúns dos filmes máis importantes de toda a historia: Caligari, Nosferatu, Metropolis. Xorde un suposto cinema expresionista e unha productora de prestixio, a UFA. É o tempo de nomes coma Wiene, Lang, Pabst, Pommer, Sternberg, May. Os directores europeos desembarcan en América: Murnau (Sunrise, 1927), Lubitsch (The Love Parade, 1929), Leni (The Man Who Laughs, 1928), Dupont, Sjöström (The Wind, 1928), Feyder (The Kiss, 1929), Dieterle, etc. A comedia de Buster Keaton e Harold Lloyd. Son les années folles. A Warner triunfa co cinema sonoro: The Jazz Singer (Crosland, 1927).

24 de outubro de 1929. O día do crack na bolsa de Nova York. Despois do pánico, un longo tempo de depresión. Roosevelt e o New Deal. Keynes. Os filmes propagandísticos de Pare Lorentz. Obras mestras como As uvas da ira (Steinbeck-Ford), Cabaleiro sen espada (Capra) ou Bringing Up Baby (Hawks). Outros directores salientables como McCarey, Berkeley, Borzage, Browning, Cukor, Fleming, La Cava, LeRoy, Sturges, Vidor, Walsh. Actores e actrices coma Greta Garbo, Gary Cooper, Clark Gable, Claudette Colbert... Os irmáns Marx. O ascenso do nazismo. Nova vaga de directores que chegan a EE.UU. fuxindo de Hitler: Lang (Fury), Siodmak (The Spiral Staircase), Wilder, Preminger, etc.

1 de setembro de 1939. Hai hoxe xusto setenta anos Alemaña invadía Polonia. Nova vaga de directores que marchan a Hollywood: Hitchcock, Korda, Renoir. Filmes propagandísticos a favor da intervención norteamericana. Chaplin e O gran dictador. Argumentos para o cinema: Casablanca (Curtiz), The Best Years of Our Lives (Wyler), Coronel Blimp (Powell), A Walk in the Sun (Milestone), etc.

(Na imaxe, de esquerda a dereita: Das Cabinet des Dr. Caligari, de Robert Wiene; Mr. Smith Goes to Washington, de Frank Capra; e The Best Years of Our Lives, de William Wyler).