Aínda que o xadrez é un xogo orixinado na India, no chaturanga, foron os persas e os árabes os que o difundiron por todo o Mediterráneo. O vocablo sánscrito derivou no árabe shatranj, do que proceden os románicos xadrez e ajedrez. Noutras linguas o nome seguiu a vía francesa (échecs): chess (inglés), scachi (italiano), escacs (catalán), schach (alemán), schack (sueco).
O xadrez foi introducido en Europa a finais do primeiro milenio. Máis que a etimoloxía do seu nome pareceume curiosa a evolución histórica e etimolóxica dunha das súas pezas, o alfil. En persa alfil significa "o elefante", o cal nos indica ben ás claras a súa orixe india. Na Europa medieval unha figura de elefante semellou demasiado exótica e descoñecida e foi pouco a pouco substituída pola dun bispo, que encaixaba mellor nos costumes dos contemporáneos pois os bispos adoitaban participar nas batallas. O elefante acabou sendo bispo e así se chama hoxe en inglés (bishop) e en portugués (bispo).
E resulta curioso pois hoxe en día os bispos e os elefantes acaban por parecerse, con todo respeto para estes últimos. Os bispos seguen a meterse nos asuntos públicos como elefantes nunha cacharrería. Queren decidir por todos as leis que nos protexan e defendan, a educación, a sanidade... A pena é que ningún goberno, da cor que sexa, se atreveu aínda e dunha vez por todas a marcar a necesaria liña que separe a igrexa do estado. Só este pode representar a todos.
(Na imaxe, pezas do famoso xadrez Lewis, do século XII, atopadas en 1831 nunha illa escocesa. No centro pódese ver a figura do bishop.)
No hay comentarios:
Publicar un comentario