O galo que metía medo

Postos a falar de galos e galiñas, nesta vaga aviar que vivimos ultimamente, non podo deixar de lembrar que hai xusto cen anos o galo máis famoso do mundo era sen lugar a dúbidas o da Pathé. Tense repetido moitas veces que os irmáns Lumière inventaron o cinematógrafo pero que foron os Pathé os que o convertiron nunha industria. E é cousa ben certa. A Pathé, que naceu para explorar o negocio dos fonógrafos, organizou a produción e a distribución de filmes de xeito tan eficaz que cara o ano 1905 dominaba o mercado internacional do cinema sen ninguén que lle fixera sombra.

O profesor Richard Abel, magnífico coñecedor dos inicios do cinema francés, escribiu hai uns anos un libro que aporta luz sobre este período crucial: The Red Rooster Scare. Making Cinema American, 1900-1910. Os filmes da Pathé, polo seu detalle e arte, eran os preferidos polos espectadores norteamericanos. O galo vermello era o símbolo do prestixio e do bo gusto. A Pathé abriu a súa oficina de vendas en Nova York en 1904, decidiu estrear as súas películas nos EE. UU. antes que en Francia para evitar a competencia desleal dos plaxios que lle facían os americanos, e finalmente mesmo construíu os seus propios estudios de rodaxe en Nova Jersey.

Edison, que aspiraba a monopolizar o negocio do cinema no seu país, tratou de atraerse a Pathé para conseguir que fose este o único competidor estranxeiro e poder dedicar as súas forzas a afundir o seu imperio. Pathé aceptou a trampa e desde moi cedo sofreu os seus efectos. As súas películas eran bloqueadas e non se lle permitía crear unha rede de aluguer como a que tiña en Francia. Pathé percibía que logo de tantos anos e esforzos por establecerse nos EE. UU. seguía a ser considerado como estranxeiro.

Paralelamente ao boicot económico e legal produciuse outro de efectos aínda peores para Pathé. As súas películas comezaron en 1907 a ser acusadas de sospeitosas desde o punto de vista moral e alleas ao espírito americano. O francés, antes marca de bo gusto e estilo, era agora grazas a unha forte campaña mediática o culpable da inmoralidade e o vicio. Tratábase dunha actitude reaccionaria e xenófoba alimentada por importantísimos intereses económicos. A estocada final a Pathé déronlla os censores. As películas producidas polos americanos eran axeitadas, as súas eran "indecentes".

O galo vermello metía medo e había que facer uso da maquinaria do medo para cortarlle o pescozo. Despois de todo, o que non poden negar os americanos, e así o deixa ben claro Abel, é que iso que chamamos cine americano débelle en grande parte aos franceses ser o que é.